Znaczki pocztowe, stemple i materiały propagandowe z okresu plebiscytu na Górnym Śląsku
– to tytuł nowej wystawy w Muzeum w Rybniku, w pełni oddającym zawartość ekspozycji. Składają się na nią unikalne zbiory filatelistyczne kolekcjonera Gerharda Torza.
Urodzony w Tarnowie Opolskim, obecnie zamieszkały w Kolonii zbieracz., prezentuje w Rybniku niewielką część swej kolekcji. Poprzedni pokaz, zupełnie odmienny od rybnickiego ,niezwykle precyzyjnie przygotowany do ekspozycji., miał miejsce w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu w roku ubiegłym, kolejny – odbędzie się niedługo w Muzeum w Raciborzu.
Każda z wystaw obejmuje swym zasięgiem inne powiaty z obszaru plebiscytowego. W Muzeum w Rybniku prezentowane są urzędy pocztowe z powiatów rybnickiego, tarnogórskiego, lublinieckiego, pszczyńskiego, katowickiego, bytomskiego, zabrskiego, gliwicko-toszeckiego oraz Śląska Cieszyńskiego. Eksponowana jest korespondencja ekspediowana przez Komitety Parytetyczne, pocztę polową, ambulanse kolejowe, a także wszystkie wydania znaczków z tego okresu.
Walorom filatelistycznym towarzyszą wydawane w tym gorącym dla Górnego Śląska okresie materiały propagandowe w postaci prasy, ulotek, drobnych druków i fotografii. Zdecydowana ich większość wchodzi w skład kolekcji G. Torza. Uzupełniają ją w niewielkim zakresie zbiory Muzeum w Rybniku oraz Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu. Muzealia pochodzące z tej jedynej w Polsce placówki wzbogacają aranżację wystawy. Wątek poczty – zwłaszcza tej w Rybniku – ukazuje również poprzez eksponaty (szyld pocztowy, skrzynkę na listy, sztandar) skomplikowane przemiany polityczne oraz zmiany w świadomości narodowej.
Imponująca ilość starannie przygotowanych 750 kart wystawienniczych, zawierających niezliczoną ilość znaczków i stempli, kopert i pocztówek, początkowo poraża zwiedzającego. Po pierwszym szoku wywołanym zetknięciem się z taką ilością zabytków związanych tylko z wydarzeniami sprzed 85 lat, wydawać by się mogło kolekcję monotonną i nużącą zwiedzający powoli zaczyna się wciągać w klimat tamtych dni. Śledzi zapis historii na niewielkich fragmentach druków i rękopisów.
Dla filatelistów – wystawa z pewnością będzie ucztą, zaś dla historyków zajmujących się tym okresem czasu powinna stać się cennym źródłem. Każdy odwiedzający tę ekspozycję znajdzie coś dla siebie.
