Stulecie Związku Nauczycielstwa Polskiego, tak jak każda rocznica, sprzyja historycznym refleksjom i rozważaniom, co z przeszłości może stać się wartością dla współczesnych.
Jubileusz Związku w naszym regionie postanowiliśmy uczcić między innymi przez zorganizowanie wystawy „Związek Nauczycielstwa Polskiego na Górnym Śląsku w 100 – lecie istnienia”.
Całe nasze przedsięwzięcie zmierzało do wyrażenia pełnego uznania dla tych, którzy niezależnie od uwarunkowań politycznych i społecznych nie szczędzili wysiłku angażując się w pracę na rzecz oświaty, szkoły, środowiska i ogółu nauczycieli.
W życiorysach nauczycieli – działaczy związkowych odnajdujemy nie tylko krzewicieli oświaty, obrońców dzieci polskich i polskiej młodzieży przed wynarodowieniem, ale również żołnierza września, żołnierzy polskich sił zbrojnych na Zachodzie i żołnierzy Ludowego Wojska Polskiego, członków antyniemieckiego podziemia, w tym Tajnej Organizacji Nauczycielskiej, budowniczych zrębów polskiej oświaty po odzyskaniu niepodległości i po wyzwoleniu spod hitlerowskiej okupacji, propagatorów idei powszechnej, demokratycznej i nowoczesnej szkoły.
Przedstawione materiały odzwierciedlają fragmenty z dziejów polskiej oświaty na Śląsku, stanowiące tylko „okruchy” wielkich wydarzeń, którym od stu lat towarzyszył polski nauczyciel zrzeszony w Związku Nauczycielstwa Polskiego.
Mając świadomość, że informacje zawarte w ramach ekspozycji mogą budzić uczucie niedosytu z powodu pominięcia wielu wydarzeń i ludzi, równolegle z wystawą przygotowaliśmy książkę, w której dzieje Związku Nauczycielstwa Polskiego na Śląsku zostały opisane szerzej.
